Vào cuối những năm 1950, khi cuộc kháng chiến chống Pháp vừa giành thắng lợi vẻ vang thì cũng là lúc người Việt Nam chuẩn bị đối mặt với cuộc chiến chống Mỹ gian nan. Trong bối cảnh đó, nhằm mục đích cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân đội và nhân dân Việt Nam, Hoàng Đạo Thúy đã viết hai tác phẩm Sát Thát và Ông cha ta đánh giặc thế nào như lời hiệu triệu của truyền thống lịch sử oai hùng. Nếu như Sát Thát là bản tóm lược chi tiết về ba cuộc kháng chiến oanh liệt chống Mông Nguyên của quân dân nhà Trần ở thế kỷ 13, thì Ông cha ta đánh giặc thế nào đã tái hiện gần như toàn bộ lịch sử chiến đấu chống giặc ngoại xâm của người Việt, từ chuyện Phù Đổng Thiên vương đánh giặc n đời Hùng vương thứ 6 cho đến cuộc chiến quét sạch quân Thanh khỏi bờ cõi của vua Quang Trung cuối thế kỷ 18. Những câu chuyện được tác giả kể lại một cách hết sức giản dị, súc tích nhưng chứa chan niềm tự hào dân tộc.